Paprocie ogrodowe – uprawa, ozdobne gatunki i odmiany, rozmnażanie

Paprocie to rośliny o fascynującej historii, które z powodzeniem dodadzą tajemniczego uroku cienistym rabatom. Jeśli planujesz wprowadzenie paproci do swojego ogrodu, poznaj najlepsze gatunki i odmiany, które świetnie sprawdzą się w polskim klimacie. Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się, jak dbać o te prehistoryczne cuda natury!

Paprocie – powiew prehistorii we współczesnych ogrodach

Paprocie, paprociowe (Polypodiopsida) to klasa roślin, która pojawiła się na Ziemi w erze dewonu, ponad 360 milionów lat temu. Są więc jednymi z najstarszych roślin naczyniowych na planecie. Jeśli szczególnie interesuje Cię historii paproci i chcesz dowiedzieć się o niej więcej, koniecznie przeczytaj nasz artykuł: 

• Paprocie: Prehistoryczne cuda natury

Paprocie ogrodowe – wymagania 

Do klasy paproci należy prawie 11 tysięcy gatunków. Większość z nich ma zbliżone wymagania środowiskowe i glebowe – zazwyczaj wymagają próchniczej dobrze przepuszczalnej gleby, o lekko kwaśnym odczynie. Paprocie dobrze rosną na stanowiskach cienistych i półcienistych. Nie bez znaczenia jest także dostępność wody – paprocie preferują dobrze wilgotną glebę i wysoko wilgotne powietrze.

Przy odpowiednio grubej warstwie ściółki nie powinniśmy martwić się o zimowanie paproci ogrodowych – większość z nich dobrze zniesie nawet długie przymrozki. Adiantum, cyrtomium sierpolistne, wietlica japońska, zanokcica skalna i murowa to gatunki, które warto dodatkowo okryć na zimę, by uchronić je przed działaniem wiatru.

Uprawa paproci w ogrodzie – jak dbać o paprocie?

Pielęgnacja paproci ogrodowych nie jest trudna i poradzi sobie z nią nawet mało wprawiony ogrodnik. Sadzenie paproci najlepiej przeprowadzić wiosną lub jesienią. Dzięki temu, korzenie paproci będą miały zapewnione optymalne warunki do dobrego zakorzenienia, co jest kluczowe, jeśli chcemy cieszyć się zdrowymi, dorodnymi bylinami. Jeśli mamy jedną, dorodną kępę, możemy ją rozmnożyć, dzieląc na kilka mniejszych poprzez podział kłączy. Zabieg ten najlepiej przeprowadzić wiosną, zanim paprocie ruszą do wzrostu.

Paprocie nie wymagają zbyt wielu zabiegów pielęgnacyjnych – liści nie należy się pozbywać na zimę, ponieważ może to doprowadzić do wnikania wody do kłącza. Jeśli posadzimy paprocie w dobrej, zasobnej w próchnicę glebie, nie powinniśmy martwić się o nawożenie – wystarczą niewielkie dawki nawozu organicznego lub kompostu na wiosnę.

Paprocie są przy tym odporne na choroby i szkodniki, co czyni je jednym z lepszych wyborów dla osób, które nie mają czasu na prace ogrodowe, a chcą cieszyć się urokliwymi rabatami.

Ozdobne gatunki i odmiany paproci do ogrodu

Dzięki ogromnej różnorodności gatunków, paprocie nadają się do ogrodów w wielu różnych stylach. Właściciele półcienistych ogrodów leśnych często sadzą je jako element naturalistycznego runa leśnego. Paprocie są też chętnie sadzone w ogrodach japońskich, gdzie stanowią element harmonizujący i scalający ogród.

Dzięki eleganckiej i prostej formie są częstym elementem ogrodów nowoczesnych. Posadzone razem z różami i piwoniami, nadadzą ogrodowi romantycznego klimatu, pożądanego szczególnie w ogrodach angielskich. W ogrodach formalnych o dużych powierzchniach sprawdza się jako roślina okrywowa. Do najpopularniejszych gatunków ozdobnych paproci należą:

• adiantum stopowate (Adiantum pedatum) – delikatna paproć o cienkich, czarnych łodygach i wachlarzowatych, jasnozielonych liściach, dorasta do 60 cm wysokości,
• cyrtomium sierpowate (Cyrtomium falcatum) – paproć o ciemnozielonych, błyszczących liściach w kształcie sierpa, dorastająca do 60 cm, preferuje cieniste stanowiska,
• długosz królewski (Osmunda regalis) – duża paproć z rozłożystymi, jasnozielonymi liśćmi, dorastająca do 150 cm, preferuje wilgotne stanowiska i półcień,
• nerecznica grzebieniasta (Dryopteris cristata) – średniej wielkości paproć o prostych, grzebieniastych liściach, dobrze rosnąca na wilgotnych stanowiskach,
• nerecznica samcza (Dryopteris filix-mas) – paproć o dużych, jasnozielonych liściach, dorastająca do 120 cm, wytrzymała na różne warunki glebowe. Więcej o narecznicy samczej możesz dowiedzieć się z naszego artykułu: Nerecznica: trująca czy lecznicza?
• paprotka zwyczajna (Polypodium vulgare) – zimozielona paproć o skórzastych, pierzastych liściach, dorastająca do 30-40 cm, dobrze rośnie na suchych stanowiskach,
• paprotnik kolczysty (Polystichum aculeatum) – średniej wielkości paproć ze sztywnymi, ciemnozielonymi liśćmi i kolczastymi brzegami, osiąga do 90 cm,
• pióropusznik strusi (Matteuccia struthiopteris) – paproć o efektownych, dużych liściach, dorasta do 150 cm, tworzy zwarte kępy,
• podrzeń żebrowiec (Blechnum spicant) – niska, zimozielona paproć o ciemnozielonych, sztywnych liściach z wyraźnym żeberkiem, dorastająca do 60 cm,
• wietlica japońska (Athyrium niponicum) – paproć o srebrzysto-zielonych liściach z purpurowymi akcentami, dorastająca do 45 cm, często stosowana w cienistych ogrodach,
• wietlica samicza (Athyrium filix-femina) – delikatna paproć z pierzastymi, jasnozielonymi liśćmi, osiągająca wysokość 60-120 cm, preferuje półcieniste stanowiska,
• zanokcica murowa (Asplenium ruta-muraria) – kompaktowa paproć o drobnych, jasnozielonych liściach, dorastająca do 5-20 cm, sprawdzi się w ogrodach skalnych, ponieważ można ją uprawiać w szczelinach murów i skał,
• zanokcica skalna (Asplenium trichomanes) – mała paproć z cienkimi, skórzastymi liśćmi, osiągająca 10-25 cm, idealna do ogrodów skalnych. 

Paproć skórzasta, wietlica samcza i Adiantum od Botaniki 

Paprocie to uniwersalne rośliny, które sprawdza się w wielu ogrodach o różnych stylach i nadadzą im unikalnego charakteru i niespotykanego, romantycznego uroku. Mamy nadzieję, że z naszym artykułem uprawa i pielęgnacja paproci nie ma dla Ciebie tajemnic!

Jeśli czujesz, że te prehistoryczne rośliny to dla Ciebie coś więcej niż zwykłe rośliny ogrodowe, zapoznaj się z naszą ofertą akcesoriów z motywem paproci. W naszym sklepie czekają na Ciebie wyjątkowe bluzy i koszulki z motywem paproci, a także szereg akcesoriów, takich jak kubki z motywem paproci, które umilą Twoją poranną kawę lub plakaty z motywem paproci, które odświeżą wygląd Twojego domu.

Pola Wasilewska − magistrantka Ogrodnictwa Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, współtwórczyni Szkolnego Koła Naukowego “Armillaria”, miłośniczka przyrody i grzybów wielkoowocnikowych.