Lilak pospolity – uprawa, pielęgnacja i najciekawsze odmiany bzu

Lilak pospolity, znany również jako bez, to jedna z najpiękniej pachnących roślin ogrodowych, która od lat cieszy się niesłabnącą popularnością. To niewymagająca roślina, która rośnie niemal na każdym osiedlu i przy każdym domu, stając się nieodłącznym elementem polskiego krajobrazu.

Lilak przewija się w wielu tekstach kultury, a jego kwitnienie to znak, że nadeszły ciepłe dni i początek lata, na który wszyscy czekamy. W tym artykule podpowiemy, jak prawidłowo uprawiać i pielęgnować lilaka, aby cieszyć się jego obfitymi kwiatami każdego roku. Dowiesz się również, jakie stanowisko i glebę preferuje lilak, kiedy najlepiej go sadzić oraz jakie odmiany są szczególnie warte uwagi.

Sprawdź cenę

Sprawdź cenę

Dodatkowo, jeśli kochasz tę roślinę, sprawdź nasze wyjątkowe akcesoria z motywem lilaka, które wprowadzą jego urok do Twojego domu!

Czy bez i lilak to ta sama roślina?

Na początku warto wyjaśnić różnicę między popularnym określeniem "bez" a właściwą nazwą botaniczną, czyli lilakiem pospolitym. Choć często stosowane zamiennie, nazwy te nie odnoszą się do tej samej rośliny. Nazwa bez tyczy się bzu czarnego, (Sambucus nigra) należącego do rośliny z rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae). Roślina ta kwitnie białymi baldachami, często wykorzystywanymi do robienia naparów, placków, czy przetworów takich jak dżemy i syropy.

Lilak pospolity (Syringa vulgaris) to krzew należący do rodziny oliwkowatych (Oleaceae). Roślina ta kwitnie przyjemnie pachnącymi wiechami na początku lata. Podsumowując, bez i lilak to dwie różne, odległe od siebie botanicznie rośliny. Zwyczajowo przyjęło się nazywać lilaka pospolitego bzem, choć z bzem czarnym w istocie ma niewiele wspólnego.

Gdzie sadzić bez lilak? Najlepsze stanowisko dla lilaka pospolitego

Jeśli zastanawiasz się, jak wybrać idealne stanowisko, aby cieszyć się obfitym kwitnieniem, to świetnie trafiłeś – już wyjaśniamy! Lilak najlepiej rośnie w miejscach słonecznych i osłoniętych od silnego wiatru, choć nie jest powiedziane, że nie urośnie także w mniej dogodnych warunkach. Lilak to wyjątkowo odporna roślina, która rzadko kiedy choruje lub wypada. Na bardziej zacienionych stanowiskach, może mniej obficie kwitnąć, jednak nadal możemy cieszyć się szybko rosnącym krzewem o wyjątkowym zapachu.

Jaką glebę lubi lilak?

Lilaki preferują gleby umiarkowanie żyzne, przepuszczalne, o odczynie obojętnym lub lekko zasadowym. Jeśli podłoże jest zbyt ubogie, warto zastosować nawozy wieloskładnikowe przeznaczone do roślin kwitnących, zawierające odpowiednią proporcję azotu, fosforu i potasu (NPK), a także mikroelementy, takie jak żelazo, magnez czy bor, niezbędne do prawidłowego wzrostu rośliny. Najbezpieczniejszą formą nawożenia zawsze będzie używanie nawozów organicznych wiosną lub jesienią. Lilak jest rośliną o stosunkowo małych wymaganiach, dlatego uśredniając, jednokrotne nawożenie kompostem powinno w zupełności wystarczyć na cały rok zdrowego wzrostu.

Dlaczego bez lilak nie kwitnie?

Jeśli Twój lilak nie wydaje kwiatów, przyczyn może być kilka. Sprawdź, jakie błędy w uprawie mogą prowadzić do problemów z kwitnieniem!

Pierwszym i najczęstszym jest już wspomniane przez nas zacienienie. Lilak pospolity to roślina światłolubna, która zdecydowanie najlepiej czuje się na słonecznych stanowiskach.

Kolejną przyczyną, z powodu której lilak nie kwitnie mogą być niedobory składników pokarmowych w glebie.

Lilak, choć jest rośliną stosunkowo niewymagającą, do bujnego kwitnienia potrzebuje odpowiednich dawek makro- i mikroelementów. Przede wszystkim kluczową rolę odgrywają fosfor i potas, które wspierają rozwój pąków kwiatowych i wpływają na obfitość kwitnienia. Niedobór tych składników może skutkować słabym wzrostem rośliny, a w konsekwencji brakiem kwiatów.

Inną przyczyną, szczególnie jeśli zaobserwowałeś bujny wzrost liści, może być nadmiar azotu. Azot jest niezbędnym składnikiem odżywczym, który odgrywa kluczową rolę w budowie białek oraz chlorofilu, niezbędnych do procesu fotosyntezy. Jednak jego nadmiar prowadzi do zaburzenia równowagi w roślinie, stymulując przede wszystkim rozwój wegetatywny, a nie generatywny, czyli odpowiedzialny za kwitnienie.

Kiedy sadzić lilaki do gruntu?

Najlepszym terminem na sadzenie lilaków, jak i większości drzew i krzewów ogrodowych, do gruntu jest wczesna wiosna (marzec – kwiecień) lub jesień (wrzesień – październik). Oba okresy zapewniają roślinom odpowiednie warunki do ukorzenienia się przed nadejściem ekstremalnych temperatur – upałów latem lub mrozów zimą. Jesienne sadzenie jest szczególnie polecane, ponieważ gleba jest wciąż ciepła po lecie, a zwiększona wilgotność sprzyja szybkiemu rozwojowi korzeni.

Warto pamiętać, że lilaki są roślinami mrozoodpornymi. Popularne odmiany lilaka pospolitego (Syringa vulgaris) wytrzymują mrozy nawet do -30°C, co czyni je idealnym wyborem do polskich ogrodów. Jednak mrozoodporność może się różnić w zależności od odmiany – np. lilak Meyera czy lilak chiński są nieco bardziej wrażliwe na surowe zimy i w pierwszych latach po posadzeniu mogą wymagać dodatkowej ochrony w postaci ściółkowania podstawy krzewu lub okrywania młodych sadzonek agrowłókniną, szczególnie w rejonie Suwalszczyzny i w północnej części Polski, gdzie częściej i dłużej w roku występują temperatury poniżej 0°C.

Podstawy pielęgnacji lilaków

Jak już wiesz, lilak pospolity najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym i osłoniętym przed silnym wiatrem.

Najlepiej radzi sobie na glebie przepuszczalnej o odczynie zbliżonym do obojętnego lub lekko zasadowym, choć nie jest zbyt wymagająca rośliną.

Wymagania wodne lilaka są nieduże. Kluczowe może być jednak zadbanie o regularne podlewanie krzewu w pierwszym roku od posadzenia, kiedy system korzeniowy nie zdążył się jeszcze dobrze wykształcić. Ponadto po kwitnieniu warto usuwać przekwitłe kwiatostany, by nadmiernie nie obciążając rośliny, choć nie jest to konieczne. Raz na kilka lat warto wykonać cięcie odmładzające i usunąć konary, które mocno zacieniają i dominują krzew.

Dbając o swoje lilaki w ogrodzie, nie zapomnij także o dekoracjach inspirowanych tymi pięknymi roślinami. W naszej ofercie znajdziesz stylowe akcesoria z motywem lilaka pospolitego, które wprowadzą odrobinę kwiatowego uroku do wnętrza.

Najciekawsze odmiany lilaka pospolitego

• Lilak pospolity 'Aucubaefolia' to niezwykła odmiana, która wyróżnia się w ogrodzie dzięki swoim dwubarwnym liściom – zielonym z kremowymi plamkami i smugami, co tworzy modny i rzadki efekt variegacji. To prawdziwa ozdoba każdego ogrodu! Ponadto, kwiaty tej odmiany są półpełne i intensywnie pachną, co dodatkowo podnosi jej walory dekoracyjne. Lilak 'Aucubaefolia' może osiągnąć imponującą wysokość do 5 metrów, tworząc efektowną roślinę o wyjątkowym wyglądzie.
• Lilak pospolity 'Sensation' to nasz osobisty faworyt wśród odmian lilaków. Ta roślina zachwyca dwubarwnymi kwiatami, które mają białe brzegi – efektowne i eleganckie, nadające roślinie wyjątkowego uroku. 'Sensation' osiąga wysokość do 3 metrów, co czyni go doskonałym wyborem do średnich ogrodów, gdzie będzie pełnił rolę zarówno dekoracyjną, jak i zapachową. Kwiaty tej odmiany przyciągają wzrok oraz pięknie pachną, tworząc niezapomniany klimat w ogrodzie.
• Lilak pospolity 'Primrose' to odmiana, która zachwyca swoimi kremowo–białymi kwiatami, które w połączeniu z delikatnym zapachem tworzą niezwykle elegancki efekt. Roślina ta osiąga wysokość do 3 metrów i stanowi piękną ozdobę zarówno w dużych, jak i mniejszych ogrodach. Kwiaty tej odmiany są subtelne, a ich kolor dodaje lekkości i świeżości każdemu zakątkowi ogrodu, w którym rośnie. 'Primrose' to wybór dla osób, które pragną wprowadzić do ogrodu delikatną elegancję i klasyczny urok lilaka.

Lilak Meyera – kompaktowy lilak do mniejszych ogrodów

Lilak Meyera 'Palibin' to wyjątkowa odmiana o zwartych rozmiarach i urokliwym pokroju, która doskonale sprawdzi się w ogrodach o ograniczonej przestrzeni. Jeśli poszukujesz formy drzewiastej, możesz wybrać formę na pniu, który dorasta do około 2 metrów wysokości. Ta mrozoodporna roślina, odporna na temperatury nawet do -30°C, rośnie w półcienistych miejscach i wspaniale dekoruje ogród przez wiele miesięcy.

Sprawdź cenę

Sprawdź cenę

Jeśli preferujesz bardziej kompaktową formę, lilak Meyera 'Palibin' może rosnąć jako zwarty krzew o wysokości do 1,5 metra, o kopulastym pokroju. Jego licznie zebrane, pachnące kwiaty w odcieniach lila–różu rozkwitają obficie na przełomie maja i czerwca, a często powtarzają kwitnienie w lipcu, ciesząc oko przez cały sezon.

Obie formy tej odmiany lilaka charakteryzują się wyjątkową odpornością i estetyką, doskonale komponując się w każdym ogrodzie.

Zawsze pachnące lilaki znajdziesz w botaniki!

Podziwiając różnorodne odmiany lilaka, warto również otoczyć się jego pięknem na co dzień. W naszym sklepie znajdziesz wyjątkowe akcesoria z motywem lilaka pospolitego, które idealnie podkreślą Twoją miłość do tej rośliny.

Lilak pospolity to roślina, która zachwyca nie tylko w ogrodzie, ale również jako inspiracja w dekoracjach. Sprawdź naszą kolekcję wyjątkowych akcesoriów z motywem lilaka pospolitego i otocz się jego pięknem każdego dnia! W ofercie botaniki znajdziesz kolekcję gadżetów ozdobionych ręcznie wykonanymi grafikami, które idealnie podkreślą Twoje zamiłowanie do tej pachnącej, niezwykłej rośliny, w tym m. in.:

• kubki w dwóch rozmiarach,
• koszulki dla niej i dla niego,
• plakaty z motywem roślinnym,

a także wiele innych gadżetów, które dadzą Ci powód do uśmiechu każdego dnia. Nie czekaj i skuś się na jedno z wyjątkowych akcesoriów od botaniki!

Pola Wasilewska − magistrantka Ogrodnictwa Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, współtwórczyni Szkolnego Koła Naukowego “Armillaria”, miłośniczka przyrody i grzybów wielkoowocnikowych.