Koźlarz czerwony – pyszny grzyb jadalny i cenny gatunek mikoryzowy

Koźlarz czerwony to jeden z najbardziej rozpoznawalnych i cenionych grzybów w polskich lasach. W tym artykule dowiesz się, jak wygląda, gdzie go znaleźć, kiedy zbierać oraz czym różni się od swojego kuzyna – koźlarza babki. Na koniec dorzucimy też mały smaczek dla prawdziwych fanów grzybów – bo jeśli kochasz koźlarze, cały świat powinien wiedzieć, że jesteś… niezłym kozakiem!

Koźlarz czerwony – co to za grzyb?

Koźlarz czerwony (Leccinum aurantiacum) to leśny grzyb wielkoowocnikowy z rodziny borowikowatych. Jego wygląd jest naprawdę charakterystyczny:

• Trzon – stosunkowo długi, bo zazwyczaj wyrasta spomiędzy traw lub mchu.

• Kapelusz – gładki, skórzasty, w intensywnie pomarańczowym kolorze, którego nie da się pomylić z niczym innym.

• Hymenofor rurkowy – u młodych okazów jasny, ale po wysypie zarodników zmienia barwę na ciemniejszą.

• Miąższ – po przecięciu zmienia kolor, czasami wręcz sinieje. Spokojnie – to nie powód do niepokoju, tylko normalne zjawisko utleniania, charakterystyczne dla wszystkich gatunków koźlarzy.

To jeden z najsmaczniejszych przedstawicieli koźlarzy – grzybiarze cenią go za głęboki aromat, brak robactwa i wyjątkowy smak.

Koźlarz czerwony – gdzie rośnie?

Najczęściej spotkasz go w lasach liściastych oraz mieszanych, gdzie tworzy mikoryzę z brzozą brodawkowatą. Co to oznacza? To taki leśny układ dostarczajcy korzyści dla obu stron – drzewo dostarcza grzybowi produkty fotosyntezy, a grzyb w zamian wspomaga brzozę w pobieraniu składników mineralnych i wody z gleby. Współpraca na medal!

Co ciekawe, koźlarze czerwone potrafią też rosnąć poza lasem – na granicy łąk i lasów, szczególnie tam, gdzie wyrastają samotne brzozy. Jeśli więc na Twojej łące stoi brzoza – warto zajrzeć pod jej koronę. Istnieje szansa, że w wysokiej trawie znajdziesz rodzinkę koźlarzy.

Koźlarz czerwony – kiedy rośnie i kiedy zbierać koźlarze?

Sezon na koźlarza czerwonego trwa od sierpnia do października, w zależności od pogody. Najlepiej zbierać okazy młode, jędrne, które świetnie nadają się do suszenia i gotowania.

Po obfitych deszczach koźlarz zachowuje się jak gąbka – nasiąka wodą i staje się mniej przydatny w kuchni. Dlatego doświadczeni grzybiarze wiedzą, że dobry termin na grzybobranie to podstawa – lepiej poczekać dzień czy dwa po deszczu, aż grzyb pozbędzie się niepotrzebnego nadmiaru wody.

Sprawdź cenę

Koźlarz babka a koźlarz czerwony – podstawowe różnice

Na pierwszy rzut oka można je pomylić, ale kilka różnic da się zauważyć:

• Wielkość – koźlarz czerwony bywa masywniejszy niż babka.

• Kolor kapelusza – czerwony ma intensywną pomarańczową barwę, a babka raczej brązową do jasnobeżowej.

• Trzon – różni się kształtem (koźlarz czerwony charakteryzuje się znacznie grubszym i masywniejszym trzonem)

• Smak – praktycznie nie do odróżnienia – oba są wyśmienite, pachnące i głębokie w aromacie.

Wspólna cecha? Po wysuszeniu oba przybierają ciemną barwę i idealnie pasują do tradycyjnych dań wigilijnych.

Niezły kozak od botaniki!

Mamy nadzieję, że teraz wyruszysz na grzybobranie z głową pełną wiedzy i wrócisz z koszykiem pełnym przepysznych okazów. A jeśli koźlarze są Twoimi ulubieńcami, pamiętaj – przygoda nie kończy się w lesie! W Twojej szafie nie może zabraknąć koszulki z koźlarzem czerwonym i napisem „Niezły kozak”, bo przecież sam jesteś niezłym kozakiem, prawda?

Pola Wasilewska − magistrantka Ogrodnictwa Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, współtwórczyni Szkolnego Koła Naukowego “Armillaria”, miłośniczka przyrody i grzybów wielkoowocnikowych.