Bambus - ciekawa roślina ogrodowa czy zagrożenie dla rodzimej flory?

Skąd pocho­dzi bam­bus?

Bam­bus (Bam­busa Shreb.) to rodzaj wie­lo­let­nich roślin pocho­dzący z Azji. Należy do rośliny wie­chli­no­wa­tych (Poaceae).

Do rodzaju bam­bus należy 146 gatun­ków o róż­nym pokroju, dora­sta­jące do nawet 20 m wyso­ko­ści. W rodzi­mym miej­scu wystę­po­wa­nia, two­rzą pod­szyt lasów tro­pi­kal­nych i sub­tro­pi­kal­nych.

Do czego wyko­rzy­stuje się bam­bus?

W Azji bam­busy są wyko­rzy­sty­wane jako mate­riał budow­lany, cechu­jący się dużą wytrzy­ma­ło­ścią.

Bywał sto­so­wany do wyrobu pro­stych wędek czy pod­pó­rek do roślin. Obec­nie wyroby z bam­busa cie­szą się dużą popu­lar­no­ścią jako wypo­sa­że­nie wnętrz. W skle­pach meblo­wych możemy zna­leźć bam­busowe lampy sufi­towe, kosze na pra­nie, krze­sła czy pojem­niki do łazienki.

Jakie są wyma­ga­nia gle­bowe bam­busa?

Bam­busy są jed­nymi z mniej wyma­ga­ją­cych roślin donicz­ko­wych. Z uwagi na to, że szybko rosną, potrze­bują dużych donic. Konieczne jest też zadba­nie o odpo­wied­nie pH podłoża, które powinno wyno­sić mię­dzy 5,5 a 6,2. Zie­mia do uprawy bam­busów powinna być bogata w próch­nicę i związki humu­sowe. Należy zadbać też o war­stwę dre­nażu odpo­wied­niej gru­bo­ści, która powinna wyno­sić ok. ¼ –⅕ wyso­ko­ści doniczki.

Co to jest próch­nica i jak powstają kwasy humu­sowe?

Próch­nica powstaje z mar­twej mate­rii orga­nicz­nej w pro­ce­sie humi­fi­ka­cji. Naj­lep­sza próch­nica powstaje z opa­dłych liści, wysu­szo­nej trawy i frag­men­tów roślin.

Humi­fi­ka­cja składa się z dwóch eta­pów:

• W pierw­szym eta­pie nastę­puje roz­kład i gni­cie mar­twej mate­rii orga­nicz­nej.
• W dru­gim eta­pie z roz­ło­żo­nej mate­rii na dro­dze syn­tezy powstają związki próch­niczne i kwasy humu­sowe.

Ilość związ­ków humu­so­wych warun­kuje żyzność gleby.

Bam­bus w doniczce – zobacz, jak go upra­wiać!

Skoro znasz już wyma­ga­nia bam­busa, dowiedz się, jak naj­le­piej przy­go­to­wać się do jego uprawy.

• Pierw­szym kro­kiem jest zadba­nie o odpo­wied­nią donicę. Bam­bus to szybko rosnąca roślina, dla­tego będzie wyma­gał odpo­wied­nio dużego i głę­bo­kiego pojem­nika. Powi­nien być też wypo­sa­żony w odpływ odpro­wa­dza­jący nadmiar wody.
• Dru­gim kro­kiem do wyho­do­wa­nia zdro­wego bam­busa, jest zadba­nie o wła­ściwe nawod­nie­nie. Podłoże powinno być stale wil­gotne. Nie należy dopusz­czać do jego prze­sy­cha­nia.
• Należy uni­kać pry­ska­nia wodą na liście bam­busa, ponie­waż może to dopro­wa­dzić do roz­woju cho­rób grzy­bo­wych. Dobrze, aby wil­got­ność powie­trza wyno­siła ok 80%. Do tego celu dobrze spraw­dzi się nawil­żacz powie­trza. Alter­na­tyw­nie możemy użyć pod­stawki lub dużego tale­rza wypeł­nio­nego wodą, które posta­wimy bli­sko rośliny.

Bam­bus w ogro­dzie, czy to bez­pieczne?

Bam­bus ogro­dowy to hit ostat­nich lat. Ze względu na szybki wzrost, mro­zo­od­por­ność i este­tyczny wygląd jest chęt­nie uży­wany w ogród­kach przy­do­mo­wych, na dział­kach czy w zie­leni miej­skiej. Bam­bus bywa uży­wany na żywo­płot czy w oko­li­cach oczek wod­nych i sta­wów.

Warto zazna­czyć, że jest rośliną obcą dla naszej bios­fery. Bam­bus cha­rak­te­ry­zuje się wysoką eks­pan­syw­no­ścią, co ozna­cza, że nie­kon­tro­lo­wany szybko roz­ra­sta się i zaj­muje dużą prze­strzeń. Może przy tym wypie­rać inne gatunki. Dodat­kowo odmiany wyko­rzy­sty­wane do nasa­dzeń są mro­zo­od­porne, a więc ewen­tu­alne zwal­cza­nie nadmier­nie roz­ro­śnię­tego bam­busa może być wyko­nane mecha­nicz­nie lub przy pomocy metody che­micz­nej.

Rośli­nami o podob­nym cha­rak­te­rze wzro­stu są rde­sto­wiec japoń­ski i rde­sto­wiec sacha­liń­ski, które zostały spro­wa­dzone do Europy jako rośliny ozdobne. Dziś sta­no­wią jedne z naj­groź­niej­szych roślin inwa­zyj­nych, któ­rych zwal­cza­nie pochła­nia ogromne fun­du­sze i nakłady pracy.

A może kom­pro­mis? Zobacz, jak upra­wiać bam­bus na bal­konie i tara­sie

Jeśli jed­nak chcemy upra­wiać bam­bus w Pol­sce, warto zde­cy­do­wać się na uprawę w pojem­ni­kach. Dzięki temu czę­ściowo ogra­ni­czymy nie­bez­pie­czeń­stwo zwią­zane z nie­kon­tro­lo­wa­nym roz­ro­stem bam­busa. Pamię­tajmy, aby zabez­pie­czać rów­nież resztki roślinne z bam­busa. Należy je dokład­nie prze­kom­po­sto­wać lub spa­lić.

Bam­bus na bal­konie to świetny spo­sób na doda­nie zie­leni tej czę­ści domu. Bam­bus może świet­nie spraw­dzić się w roli zie­lo­nego para­wanu odgra­dza­ją­cego taras lub osła­nia­ją­cego bal­kon.

Czy bam­bus jest mro­zo­od­porny?

Tak, bam­bus jest mro­zo­od­porny, cho­ciaż bam­bus zimą zaha­mo­wuje wzrost, ale więk­szość odmian uży­wa­nych w ogro­dach pozo­staje zimo­zie­lone.

Do mro­zo­od­por­nych gatun­ków i odmian bam­busa należą:

• far­ge­sia rdzawa,
• far­ge­sia olbrzy­mia ’Cam­bell’,
• far­ge­sia pół­noc­no­sy­czu­ań­ska,
• far­ge­sia lśniąca,
• fylo­sta­chys Bis­seta,
• fylo­sta­chys zło­to­bruz­dowy ’Spec­ta­bi­lis’,
• fylo­sta­chys zło­to­bruz­dowy ’Aure­ocau­lis’,
• fylo­sta­chys dłu­go­wieczny ’Aure­ocau­lis’.

Jak szybko rośnie bam­bus?

Trudno jed­no­znacz­nie odpo­wie­dzieć na to pyta­nie. Bam­busy, jak każde rośliny, do opty­mal­nego wzro­stu potrze­bują odpo­wied­nich para­me­trów wil­got­no­ści powie­trza i podłoża, zasob­no­ści gleby czy odpo­wied­nio dużej prze­strzeni i nie­wiel­kiej kon­ku­ren­cji.

Wpływ na tempo wzro­stu ma też gatu­nek i odmiana bam­busa, jed­nak powszech­nie uważa się, że są to rośliny szybko rosnące. Dla zobra­zo­wa­nia, bam­busy drze­wia­ste pora­sta­jące tro­pi­kalne lasy Azji potra­fią rosnąć do 1 m dzien­nie.

Pola Wasilewska − magistrantka Ogrodnictwa Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, współtwórczyni Szkolnego Koła Naukowego “Armillaria”, miłośniczka przyrody i grzybów wielkoowocnikowych.