Rośliny psiankowate — bluza z kapturem

Rośliny psiankowate

Solanaceae

Rodzina psiankowatych (Solanaceae) to bardzo zróżnicowana grupa roślin, licząca ponad 2,5 tys. gatunków. Obejmuje zarówno warzywa o ogromnym znaczeniu gospodarczym, jak pomidor, ziemniak, papryka i bakłażan, jak i rośliny ozdobne (np. petunia).

Psiankowate mają zróżnicowany pokrój – od roślin zielnych, przez krzewy, pnącza, po małe drzewa. Wyróżnia je obecność alkaloidów, czyli substancji organicznych o silnym działaniu fizjologicznym, które chronią rośliny przed roślinożercami. W zależności od stężenia, mogą mieć one działanie trujące, lecznicze, a nawet psychoaktywne. Ich kwiaty zazwyczaj są pięciokrotne i promieniste, często o dzwonkowatym lub lejkowatym kształcie. Owoce psiankowatych to najczęściej jagody lub torebki.

• Trujące i jadalne części: Wiele psiankowatych, np. ziemniak, posiada jadalne bulwy, ale wszystkie ich pozostałe części (liście, łodygi, owoce) zawierają szkodliwe alkaloidy, takie jak solanina. Dlatego nie należy jeść zielonych lub surowych ziemniaków.
• Kapsaicyna: Ostry smak papryczek chili zawdzięczamy kapsaicynie, która w rzeczywistości nie jest związkiem smakowym, a alkaloidem wywołującym u ludzi uczucie pieczenia i bólu. Ma ona jednak właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe.
• Nazwa rodziny: Nazwa "psiankowate" pochodzi od rodzaju psianka (Solanum), do którego należy m.in. ziemniak i pomidor.
• Miechunka jadalna: Częścią miechunki peruwiańskiej, zwanej również złotą jagodą (physalis), są owoce ukryte w suchej, papierowej torebce.
• Zastosowanie w medycynie: Niektóre gatunki, jak bieluń czy pokrzyk wilcza jagoda, były i są wykorzystywane do produkcji leków, np. atropiny i skopolaminy, jednak ich zastosowanie wymaga dużej ostrożności ze względu na ich silne, toksyczne działanie.