Krokus wiosenny — koszulka damska

Krokus wiosenny

Crocus vernus

Gatunek rośliny z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae), szafran. Krokus wiosenny występuje naturalnie na łąkach górskich w Europie, na obszarze Tatr, Alp, Pirenejów oraz na Bałkanach. W Polsce rośnie dziko w Tatrach, Gorcach, Bieszczadach. Największe stanowiska krokusów – Crocus heuffelianus i Crocus scepusiensis rosną na Polanie Chochołowskiej i Hali Gąsiennicowej w Tatrach.

Krokusy wytwarzają jednoroczne bulwy okryte łuskami, które zimują w gruncie, często mylnie nazywane są cebulkami.

Roślina dorasta do wysokości ok. 15 cm. Liście ma ciemnozielone, często z białym paskiem pośrodku. Kwiat u dołu jest zrośnięty w długą rurkę, nie jest zróżnicowany na kielich i koronę, posiada 6 płatków o fioletowej, białej lub żółtej barwie i pomarańczowo-żółtych pylnikach. Liście i kwiaty wyrastają niemal równocześnie. Liście żółkną i zasychają w maju–czerwcu.

Krokusy doskonale nadają się do tworzenia malowniczych, kwitnących grup, bo są roślinami wieloletnimi i mogą kwitnąć w jednym miejscu przez wiele lat. Jako jedne z pierwszych wcześnie kwitnące krokusy witają nas kwiatami nawet jeśli ziemię jeszcze pokrywa śnieg. Jest to gatunek miododajny.

Krokusy potrzebują dużo światła, preferują stanowiska słoneczne, podłoże powinno być próchniczne, przepuszczalne, z lekko kwaśnym pH. Najlepiej rosną, gdy mają zapewnioną dużą wilgoć ale bez zastoin. Nie można ścinać liści krokusów przedwcześnie – liście wiosną i wczesnym latem gromadzą substancje odżywcze (ich przedwczesne ścinanie może uniemożliwić kwitnienie roślin w kolejnym roku). Dopiero pod koniec maja ustaje wzrost bulw i można bezpiecznie ścinać lub skosić liście krokusów wraz z trawą.

Z odmiany krokusa (Crocus sativus) pozyskuje się najdroższą przyprawę świata – szafran. Są to wysuszone znamiona słupków kwiatowych krokusa użytkowego. Najwięcej szafranu na świecie produkuje się w Iranie i Hiszpanii.